Ned /

VegetarischZijnEnOuderWorden

Vegetarisch zijn en ouder worden

Feiten en cijfers over ouder worden. Sinds 1830 is de levensverwachting in Nederland met drie maanden per jaar gestegen tot de huidige 76 jaar voor mannen en 81 jaar voor vrouwen. In 2030 zal een kwart van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder zijn. Nu is dat aandeel zo'n 14 procent. Nederland telde begin 2005 2.3 miljoen mensen van 65 jaar en ouder: 900.000 mannen en 1.3 miljoen vrouwen. Begin 2004 woonden ongeveer 131.000 ouderen (6%) in verzorgingshuizen en verpleeghuizen. Van de 80-plussers was dat 18%.

We spreken hier in dit stuk over vegetarisch zijn en ouder worden, dus ouderen die zelfstandig thuis wonen. Vaak zijn er specifieke problemen van ondervoeding te constateren bij ouderen (gemid. 40%) in verpleeghuizen en/of verzorgingshuizen. De oorzaken hiervan zijn verminderde fysieke activiteit, veranderingen in de stofwisseling, medicijngebruik, ziektes, dementie, depressie en sociale factoren. Vanaf 50 jaar gelden wel al aangepaste voedingsadviezen. Onder 'ouder' verstaan we echter een leeftijd van 70+.


Inleiding

Voor de spiritualiteit is een goede voeding essentieel. De vegetariër, die zijn levensvreugde zoekt in het geweldloze respect voor alle levende wezens, moet beter op zijn dieet letten dan een vleeseter. Hij moet zijn vitaminen, eiwitten en mineralen meer bij elkaar sprokkelen dan een vleeseter. Een stukje vlees is immers een soort van vitaminepil. Maar een stukje vlees geeft ook meer gifstoffen als ammoniak bij de afbraak in de spijsvertering en dat geeft volgens sommigen weer meer darmkanker en problemen met b.v. de vitamine D-huishouding die de opname van kalk en andere mineralen regelt.

Als een vegetariër verschillende soorten groenten, granen, bonen, melk en fruit met een goede afwisseling gebruikt met eventueel noten en zaden als een extra eiwitbron, komt hij echter niets tekort (veganisten moeten zeewier eten of Marmite op hun boterham doen, en lacto-vegetariërs moeten bij een lactose-allergie gewoon alleen de gefermenteerde melkproducten, d.w.z. kaas, eten).

Een aandachtspunt vormen de essentiële vetzuren omega 3 en 6, die goed zijn voor je hersens, bloedsomloop, groei van je kraakbeen b.v. en overige lichaamsopbouw en de algemene weerstand. Ze zijn essentiëel een soort van vitaminen omdat je lichaam ze zelf niet kan aanmaken. Je krijgt ze binnen als je iedere dag een boterham met kaas of één å twee eetlepels lijnzaadolie consumeert (of vette vis eet als vleeseter).

Veel van de honger van vleeseters is puur een geconditioneerde, onechte honger die alleen maar, met de consumptie van suiker en de verkeerde niet-essentiële vetten, tot overgewicht en dergelijke leidt met de bijbehorende welvaartsziekten (suikerziekte, hartklachten e.d.). Als men echter regelmatig vegetarisch eet en zelfs zo af en toe een dagje vast (alleen vruchtensap en melk/water drinken) (b.v. één keer in de vijftien dagen met de regelmaat van de zon of de maan, zie Volledige Kalender van Orde), dan kan men zijn leven zelfs verlengen met vijf tot tien jaar, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar de levensverwachting van bejaarde vegetariërs.

Eet niet te veel en niet te weinig en wees zo gezond; een goed dieet is de sleutel tot een goede gezondheid! Voor hen die twijfelen aan de juistheid van deze stellingen zie de vitaminentabel met alle essentiële vitaminen. De behoefte aan eiwitten, voor de vegetariër gedekt door de consumptie van de complementaire eiwitten van granen en bonen, is in combinatie met deze vitaminen zoals u ziet ook prima met een dieet van bonen, granen, melk groente en fruit gedekt en met de genoemde voedingsmiddelen komt u vegetarisch ook niets te kort qua mineralen als u regelmatig vijgen, spinazie en broccoli eet voor uw ijzer. Pillen dus overbodig! - "2 pieces of fruit a day keeps the doctor away" .

Veranderingen

Kan je als vegetariër ook gezond oud worden? Sociaal en lichamelijk actief samen met een gezonde voeding geeft zeker een goede kwaliteit van leven bij de ouder wordende mens. In onderstaand stukje wordt wat dieper ingegaan op dit onderwerp aan de hand van een aantal overwegingen. Als je ouder wordt (vanaf ongeveer 50 jaar) zijn er een aantal punten qua voeding waar je extra op moet letten. De Universiteit van Wageningen heeft daar een speciale leerstoel voor ingesteld met de officiële naam: 'Voedingsfysiologie met bijzondere aandacht voor het verouderingsproces en voeding van de oudere mens'.


Extra vitamines

Extra aandacht voor voeding met voldoende vitamine D (Cholacalciferol: nodig voor gezonde botten en tanden, voor de nierfunctie, voor opname van belangrijke mineralen) en ook vitamine B12 (Cobalamine: nodig voor een gezond zenuwstelsel, voor vorming rode bloedcellen; verbeterde concentratie, geheugen en het handhaven van evenwicht). De behoefte aan vitamine D ontstaat doordat de huid minder goed in staat is om dat vitamine aan te maken. Bij mensen die weinig buiten komen, is de behoefte groter dan mensen die geregeld in het zonnetje zitten. Vitamine D in voeding: melk en zuivel-producten, lijnzaadolie. Je kan extra vitamine D nemen. De hoeveelheid is afhankelijk van leeftijd en geslacht:

  • vrouwen van 50-60 jaar: 2.5 microgram per dag
  • vrouwen van 60-70 jaar: 5 microgram per dag
  • Vrouwen vanaf 70 jaar: 10 microgram per dag
  • Mannen van 60-70 jaar: 2.5 microgram per dag
  • Mannen vanaf 70 jaar: 7.5 microgram per dag

Houd wel de hoeveelheid in de gaten, want je kan er makkelijk te veel van binnenkrijgen. Bedenk ook dat bij een evenwichtig, gevarieerd vegetarisch dieet niet zo snel een tekort zal optreden.


Extra melk drinken en/of supplementen

Ouder wordend wordt kalk of calcium minder goed opgenomen in het bloed. Daarbij komt dat de botten langzaam gaan ontkalken, waardoor ouderen vaker of sneller iets breken. Extra calcium kan je halen uit voeding. Extra supplementen slikken is dus niet echt nodig maar dan wel meer melk drinken als in de periode daarvoor. Voldoende lichaamsbeweging vertraagt het ontkalken van de botten en zorgt vitamine D ervoor dat kalk beter uit de voeding wordt opgenomen. Dus doen: Beweeg (o.a. yoga -oefeningen drie keer per dag, wandelen, fietsen) dagelijks minstens een half uur, het liefst buiten zodat ook de zon je helpt voldoende vitamine D aan te maken. Drink minstens een halve liter melk of neem karnemelk en yoghurt.


Worden vegetariërs ouder

Goede voeding heeft invloed op hoe oud je wordt. Gezonde voeding vermindert de sterftekans bij ouderen boven de 70 jaar. Een gezonde leefstijl (een combinatie van voeding, lichamelijke activiteit, niet roken en matig alcoholgebruik) doet de kans toenemen dat je ouder wordt. Je moet met deze gezonde levensstijl al wel op een jonge leeftijd beginnen! Over of vegetariërs (gezonder) ouder worden dan mensen die vlees eten is veel onderzoek gedaan (zie ook: Gezondheid en Voeding). Uit het ene onderzoek komt geen verschil, bij een ander onderzoek worden vegetariërs gemiddeld bijna vier jaar ouder. Wat wel verschilt is de doodsoorzaak: vleeseters blijken vaker aan hart- en vaatziekten te sterven.


Veranderingen aan lichaam en stofwisseling

  • De huid is minder goed in staat om vitamine D aan te maken (zie: Extra vitamines hierboven). Je kan extra D-supplement nemen en zorg dat je dagelijks naar buiten gaat en in het zonlicht komt.
  • De lichaamssamenstelling verandert: er komt meer vet in verhouding tot spierweefsel. Houd daarom je gewicht in de gaten en beweeg voldoende.
  • De signalen van het lichaam die aangeven dat je verzadigd bent worden onduidelijker. Dit kunnen dan de redenen zijn van ongewenst gewichtsverlies of ongewenste gewichtstoename. Bij te weinig eten krijg je onvoldoende vitamines en mineralen binnen. Probeer actief te zijn zodat je een gezonde trek krijgt (snoep niet te veel tussendoor, neem bijvoorbeeld één koekje bij de thee 's middags). Blijf je gewicht in de gaten houden.
  • De nierfunctie gaat langzamerhand achteruit. (De nieren zuiveren het bloed van daarin opgeloste ongewenste stoffen, vooral afvalstoffen van de stofwisseling en via het voedsel opgenomen vergiften en geneesmiddelen.) Drink dus voldoende: minstens 1.7 liter vocht (inclusief melk) per dag.

Zie ook:




Externe Links:

Op Uw gezondheid en levensgeluk!

Categorie: Artikelen | Nederlands | Auteur: Marja Langkamp


Deze pagina werd sedert 28 juli 2009 keer bekeken.